Szanowni Państwo,
od 1 stycznia 2022 r. wchodzą w życie dwa znowelizowane rozporządzenia:
- rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. z 2021 r., poz. 1596);
- rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie publicznych placówek oświatowo – wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych oraz placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (Dz. U. z 2021 r., poz. 1599).
Wprowadzane zmiany porządkują dotychczasowe przepisy, w tym przyjmowanie do tych placówek dzieci w ramach turystyki i krajoznawstwa, czy wypoczynku, a odnoszą się głównie do nieprawidłowości związanych z naliczaniem subwencji/dotacji za pobyt dzieci i młodzieży podczas wypoczynku w czasie ferii letnich i zimowych oraz wycieczek szkolnych.
Domy wczasów dziecięcych, zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy – Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1082) należą do kategorii placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rozporządzeń, integralnym i koniecznym elementem pobytu wychowanka w domu wczasów dziecięcych jest spełnianie przez niego obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poprzez uczęszczanie do szkoły funkcjonującej w domu wczasów dziecięcych lub do szkoły poza domem wczasów dziecięcych z jednoczesnym wspieraniem jego fizycznego i psychicznego rozwoju oraz wzmocnieniem ogólnej kondycji psychofizycznej i kształtowaniem zachowań prozdrowotnych z wykorzystaniem lokalnych warunków klimatycznych (§ 73 i § 68).
W związku z powyższym uczniowie przebywający w domach wczasów dziecięcych, np. w ramach wycieczek szkolnych, czy pobytów w wakacje i ferie letnie (wypoczynek), błędnie zaliczani byli do wychowanków domu wczasów dziecięcych i wykazywani w systemie informacji oświatowej, a w przypadku niepublicznych domów wczasów dziecięcych także do dotacji przekazywanej z budżetów powiatów na podstawie przepisów ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2029 ze zm.)
Krajoznawstwo i turystyka, w tym wycieczki szkolne, powinny być organizowane wyłącznie na podstawie rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. z 2018 r., poz. 1055 ze zm.). Organizatorem krajoznawstwa i turystyki dla uczniów, np. w formie wycieczki szkolnej, może być szkoła macierzysta, a opiekę nad uczniami sprawuje wyznaczony przez dyrektora szkoły kierownik wycieczki i opiekun, spośród pracowników pedagogicznych tej szkoły. Z powyższego wynika, że nie można zakwalifikować tego typu pobytów dzieci i młodzieży w domach wczasów dziecięcych, jako zgodnych z przepisami nowelizowanych rozporządzeń z 2015 r. i 2017 r.
Domy wczasów dziecięcych mogą organizować również wypoczynek na podstawie przepisów art. 92a–92t ustawy o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1915) oraz rozporządzenia w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2016 r., poz. 452 ze zm.).
Zgodnie z wyżej wymienionymi przepisami, pobyt dzieci i młodzieży organizowany w czasie wolnym od zajęć szkolnych stanowi wypoczynek dzieci i młodzieży, który organizowany jest w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku
(art. 92a ust. 1 ustawy o systemie oświaty).
Jak wykazano wyżej, zarówno wycieczki szkolne, jak i wypoczynek dzieci i młodzieży, podlegają odrębnym przepisom. Reasumując, domy wczasów dziecięcych mogą organizować zarówno wypoczynek dzieci młodzieży, jak i krajoznawstwo i turystykę (np. wycieczki szkolne) na zasadach określonych w odrębnych przepisach, a rozliczać prowadzoną działalność na podstawie odpowiednich przepisów podatkowych.
Natomiast, dzieci i młodzież przebywające na wypoczynku i wycieczkach szkolnych nie mogą być wykazywane, jako wychowankowie domu wczasów dziecięcych ponieważ stanowi to nieprawidłowość przy naliczaniu subwencji/dotacji.